ΘΕΡΜΑΝΣΗ και ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΘΕΡΜΑΝΣΗ και ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

του Ευάγγελου Ντόκου
Ηλεκτρολόγου Μηχανικού Τ.Ε.

Η δημιουργία θερμικής άνεσης στην κατοικία, στον επαγγελματικό χώρο, στους δημόσιους χώρους, δυστυχώς θεωρείται “πολυτέλεια” στις μέρες μας, λόγω των δυσμενών οικονομικών συνθηκών.

Η θέρμανση καταναλώνει το 50-70% της συνολικής ενέργειας που χρειάζεται μια κατοικία! Γίνεται λοιπόν αντιληπτό πόσο σημαντικός είναι ο περιορισμός της κατανάλωσης ενέργειας για την οικονομία αλλά και για την προστασία του περιβάλλοντος από ρύπους αερίων.

Είναι γεγονός ότι τα περισσότερα κτήρια χαρακτηρίζονται από χαμηλή ενεργειακή απόδοση, με αποτέλεσμα να δαπανώνται υψηλότερα ποσά ενέργειας κατά τους χειμερινούς μήνες για να δημιουργηθεί ένα ζεστό και άνετο εσωτερικό περιβάλλον.

Ποιοι τρόποι συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας και κατ΄επέκταση χρημάτων;

Α) Απλές επεμβάσεις χωρίς να δαπανηθούν χρήματα.

Β) Μικρές επενδύσεις με λίγα χρήματα αλλά μεγάλο όφελος.

Γ) Ριζικές παρεμβάσεις με μεγάλη δαπάνη και εξαιρετικά αποτελέσματα.

Α) Οικονοµία στη θέρµανση με την υπάρχουσα εγκατάσταση χωρίς να δαπανήσουμε χρήματα.

Καλή θέρμανση σημαίνει να αισθανόμαστε άνετα. Η υπερβολική ζέστη είναι πολυδάπανη και ανθυγιεινή.

Γι’ αυτό:

• Μην υπερβάλετε στην θερμοκρασία που επιλέγετε για τον χώρο σας (δεν πρέπει να υπερβαίνει τους 20 με 21°C). Υψηλότερη θερμοκρασία προκαλεί μάλλον δυσφορία παρά άνεση, και τεράστια διαφορά στη κατανάλωση καυσίμου.

• Στις ώρες του ύπνου, η ιδανική θερμοκρασία του χώρου πρέπει να είναι 3 με 4 βαθμούς χαμηλότερη από αυτήν που διατηρούμε τις υπόλοιπες ώρες της ημέρας (π.χ. 16°C).

• Θα έχετε μείωση της κατανάλωσης κατά 10% εάν μειωθεί η θερμοκρασία λειτουργίας της θέρμανσης έστω μόνο κατά ένα βαθμό Κελσίου για οκτώ ώρες..

• Μην επιλέγετε μεγαλύτερη θερμοκρασία με την ελπίδα ότι το σύστημα θα αποδώσει περισσότερη θερμότητα η θα ζεστάνει γρηγορότερα τους χώρους, o λέβητας θα συνεχίσει να αποδίδει θερμότητα με τον ίδιο ρυθμό και η θερμοκρασία θα φθάσει τους 20 °C στον ίδιο χρόνο είτε έχετε επιλέξει 20 °C είτε 25 °C.

Το πιθανότερο είναι να ξεχάσετε το θερμοστάτη στους 25 °C και να σπαταλάτε ενέργεια και χρήματα.

• Ρυθμίστε μία λογική θερμοκρασία στο θερμοστάτη μεταξύ 19-20 °C και αφήστε τον να κάνει τη δουλειά του όποτε ανοίξετε τη θέρμανση.

• Μην καλύπτετε τα θερμαντικά σώμα με καλύμματα για αισθητικούς λόγους, γιατί μειώνεται σημαντικά η απόδοσή τους. Ο αέρας πρέπει να μπορεί να κυκλοφορεί ελεύθερα γύρω τους και για αυτό προβλέπεται απόσταση 15-20cm από κάθε πλευρά τους. Όσο μεγαλύτερο είναι το κενό που μένει γύρω από το κάθε θερμαντικό σώμα, τόσο μεγαλύτερη είναι και η απόδοσή του.

• Αποφεύγετε να κλείνετε εντελώς την εγκατάσταση θέρμανσης κάθε φορά που φεύγετε από το σπίτι σας για λίγο. Η δαπάνη ενέργειας για την συντήρηση της θερμοκρασίας ενός σπιτιού στα επιθυμητά επίπεδα είναι σαφώς μικρότερη από την δαπάνη που χρειάζεται για να ζεσταθεί ξανά ο χώρος εξ αρχής.

• Προτιμήστε σε γενικές γραμμές τη συνεχή λειτουργία του συστήματος θέρμανσης (αν υπάρχει έστω και σχετική θερμομόνωση) σε πιο χαμηλές όμως θερμοκρασίες, παρά να το ανοιγοκλείνετε ανά τακτά χρονικά διαστήματα.

• Αξιοποιείστε την ηλιακή ενέργεια για να θερμάνετε το κτήριο σας. Τις ηλιόλουστες χειμωνιάτικες μέρες να αφήνετε τον ήλιο να μπαίνει μέσα από τα νότια παράθυρα.

• Κλείστε τυχόν χαραμάδες σε πόρτες και παράθυρα με μονωτικό υλικό, αυτοκόλλητες ταινίες ή σιλικόνη.

• Πριν την λειτουργία της θέρμανσή σας στην αρχή του χειμώνα, πρέπει να γίνεται εξαέρωση όλων των θερμαντικών σωμάτων του σπιτιού. Ο αέρας εντός του δικτύου μειώνει σημαντικά την απόδοση του συστήματος θέρμανσης

• Βεβαιωθείτε ότι τα σώματα είναι ζεστά σε όλη την επιφανειά τους, μήπως χρειάζεται να κάνετε ρύθμιση της κυκλοφορίας του νερού κτλ.

• Δεδομένου ότι οι λέβητες μπορούν να λειτουργήσουν σε ένα εύρος ισχύος, ζητήστε από τον τεχνικό να ρυθμίσει το σύστημα στην ελάχιστη θερμική ισχύ που μπορεί να λειτουργήσει με υψηλή απόδοση και εντός των ορίων εκπομπής αερίων ρύπων. Εκτιμώμενη, εξοικονόμηση 5 με 15% αναλόγως παλαιότητας και κατάστασης του λέβητα.

• Αερίστε τους χώρους του σπιτιού κατά τις μεσημεριανές ώρες με όλα τα παράθυρα τελείως ανοιχτά και για μικρό χρονικό διάστημα, περίπου 5 με 10 λεπτά. Κατά τη διάρκεια του αερισμού θα πρέπει το σύστημα θέρμανσης να είναι κλειστό.

Κερδίζω αν χαμηλώσω ή κλείσω κάποια θερμαντικά σώματα;

• Αυτό θα συμβεί μόνο αν έχετε ατομικό σύστημα θέρμανσης, δηλαδή αν ο λέβητας τροφοδοτεί μόνο το δικό σας διαμέρισμα. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να χαμηλώσετε και τον θερμοστάτη χώρου γιατί διαφορετικά θα πάρει πολύ χρόνο να ικανοποιηθεί η απαίτησή με τους διακόπτες των σωμάτων χαμηλωμένους ενώ ταυτόχρονα ο λέβητας θα λειτουργεί σπαταλώντας ενέργεια στο δίκτυο σωληνώσεων.

• Αν η πολυκατοικία σας έχει αυτόνομη θέρμανση με ωρομετρητές, μην κλείνετε θερμαντικά σώματα στο διαμέρισμά σας, διότι θα πληρώσετε για ενέργεια που δεν χρησιμοποιήσατε ποτέ.

• Αν η πολυκατοικία σας έχει αυτόνομη θέρμανση με θερμιδομετρητές, τότε μπορείτε να κλείνετε η να χαμηλώνετε θερμαντικά σώματα στο διαμέρισμά σας για να κάνετε οικονομία χωρίς να είναι σε βάρος σας.

Β) Παρεμβάσεις με λίγα χρήματα

• Φροντίστε να εγκαταστήσετε έναν ηλεκτρονικό θερμοστάτη χώρου με μικρό διαφορικό (αν δεν έχετε ήδη) προκειμένου να αντιλαμβάνεται γρήγορα και με ακρίβεια την πραγματική θερμοκρασία του χώρου ώστε να αποφύγετε σπατάλες από υπερθερμάνσεις.

• Μία καλή επένδυση που σας εξοικονομεί ενέργεια και μειώνει το κόστος, είναι η τοποθέτηση προγραμματιζόμενου θερμοστάτη. Μ’ αυτόν μπορείτε να προγραμματίσετε την λειτουργία της θέρμανσή σας με τον καλύτερο τρόπο, προσαρμοσμένο ακριβώς στις ανάγκες σας. Π.χ. μπορείτε να τον προγραμματίσετε να λειτουργεί σε θερμοκρασία μερικών βαθμών χαμηλότερα όταν φεύγετε το πρωί και να επανέρχεται στην κανονική του στάθμη, λίγο πριν επιστρέψετε στο σπίτι.

• Ελέγξτε τη θέση του θερμοστάτη πρέπει να είναι “ουδέτερη “ να μην επηρεάζεται από θερμαντικό σώμα, τζάκι, εστία κουζίνας, ήλιος από ανοίγματα, διαφορετικά αλλάξτε τη θέση του η χρησιμοποιήστε ασύρματο θερμοστάτη.

• Σωστή συντήρηση συστημάτων θέρμανσης σε τακτά χρονικά διαστήματα.

Η ετήσια συντήρηση του συστήματος θέρμανσης από πιστοποιημένο τεχνικό μεγιστοποιεί την απόδοση λειτουργίας, εξασφαλίζει την ασφάλεια, επιμηκύνει τη διάρκεια ζωής του και περιορίζει τις βλάβες. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι πρέπει να γίνει σχολαστικός καθαρισμός του λέβητα, να ρυθμιστεί σωστά ο καυστήρας, καθώς και η θερμοκρασία λειτουργίας του.

Ο συντηρητής εκδίδει πιστοποιητικό συντήρησης βάσει νομοθεσίας με μετρήσεις του βαθμού απόδοσης της εγκατάστασης, της θερμοκρασίας των καυσαερίων και της περιεκτικότητάς τους σε διοξείδιο του άνθρακα και αιθάλη. Με τη σωστή συντήρηση επιτυγχάνεται μείωση κατανάλωσης καυσίμου έως 15%.

Γ) Επεμβάσεις σε παλιές οικοδομές και δημόσια κτήρια.

Τα πλέον ενεργοβορα και ρυπογόνα κτήρια είναι αυτά που κατασκευάστηκαν πριν το 1980, τα μεγάλα δημόσια κτήρια (σχολεία, δημόσιες υπηρεσίες) αλλά και νεότερα όπου δεν έγινε εφαρμογή του κανονισμού θερμομόνωσης.

• Η επένδυση με εξασφαλισμένη απόδοση είναι η ενεργειακή θωράκιση του ακινήτου. Οι ανάγκες σε ενέργεια περιορίζονται πάνω από 40%, όποιο και αν είναι το καύσιμο. Οι απαιτούμενες παρεμβάσεις για τη θωράκιση των κτηρίων είναι (θερμομονώσεις, αλλαγή κουφωμάτων, σκιάσεις, αλλαγή ή αναβάθμιση της κεντρικής θέρμανσης κ.ά).

• Αντιστάθμιση καιρικών συνθηκών είναι ένας αυτοματισμός με αισθητήριο εξωτερικής θερμοκρασίας που ρυθμίζει τη θερμοκρασία νερού προς τα θερμαντικά σώματα, σύμφωνα με την τρέχουσα ζήτηση θέρμανσης. Όσο πιο ήπιες είναι οι καιρικές συνθήκες τόσο χαμηλότερη χρειάζεται να είναι η θερμοκρασία του νερού, καταναλώνοντας έτσι λιγότερο καύσιμο, οικονομία έως και 30% χωρίς να αλλαχτούν άλλα δεδομένα στην εγκατάσταση.

Σε περίπτωση που δεν υπάρχει αντιστάθμιση, μειώστε της θερμοκρασία νερού του λέβητα από το θερμοστάτη του μέχρι και τους 65 °C. Η ρύθμιση αυτή επιφέρει μείωση στην κατανάλωση κυρίως στις περιόδους ήπιων εξωτερικών θερμοκρασιών.

• Θερμοστατικοί διακόπτες, συμβάλουν σημαντικά στη μείωση του κόστους λειτουργίας της θέρμανσης.

Δίνουν την δυνατότητα να κρατάμε σε διαφορετικό επίπεδο θερμοκρασίας τους χώρους ανάλογα με τη χρήση, να εκμεταλλευόμαστε τη θερμοκρασία από άλλη πηγή π.χ. ηλιακά κέρδη από υαλοστάσια, να ελέγχουμε τη θερμοκρασία σε χώρους με διαφορετικό προσανατολισμό.

• Υδραυλική εξισορρόπηση, δυσνόητο μεν για μη ειδικούς, σπουδαιότατο δε για την απόδοση και την εξοικονόμηση ενέργειας. Πρακτικά το πρόβλημα που δημιουργείται στα συστήματα κεντρικών θερμάνσεων, λόγω κακής ή καθόλου ρύθμισης του δικτύου θέρμανσης, είναι ότι μεγαλύτερη ποσότητα ζεστού νερού από το λέβητα, άρα και θερμική ενέργεια, κατευθύνεται προς τα σώματα που βρίσκονται πιο κοντά στο λεβητοστάσιο (π.χ. σε μια πολυκατοικία περισσότερο νερό πάει στα σώματα του ισογείου απ’ ότι στα σώματα του τελευταίου ορόφου), ανεξάρτητα αν στους χώρους αυτούς υπάρχει ανάλογη θερμική απαίτηση. Αποτέλεσμα είναι κάποιοι χώροι να υπερθερμαίνονται και άλλοι να αργούν πολύ να θερμανθούν. Το πρόβλημα λύνεται με την προσθήκη κατάλληλου εξοπλισμού στο δίκτυο και την εφαρμογή των απαραίτητων ρυθμίσεων για θερμική άνεση αλλά και εξοικονόμηση ενέργειας έως και 15%.

• Τοποθέτηση μόνωσης στα «γυμνά» τμήματα του δικτύου σωληνώσεων και αποκατάστασή της στα τμήματα που έχει φθαρεί. Το ίδιο και για τη μόνωση του λέβητα σε περίπτωση που έχει καταστραφεί. Εκτιμώμενη εξοικονόμηση 3 με 5%.

• Μόνωση της καπνοδόχου, όπου αυτό είναι πρακτικά εφικτό, μειώνει σημαντικά τις απώλειες καυσαερίων.

Οι παρεμβάσεις που προτάθηκαν παραπάνω βρίσκουν εφαρμογή και σε μονοκατοικίες ή νέες οικοδομές.

H θερμική άνεση δεν είναι πολυτέλεια για τον άνθρωπο του 21ου αιώνα. Είναι πραγματική ανάγκη που συνδέεται άμεσα με το βιοτικό επίπεδο και την ποιότητα ζωής. Η ορθή επιλογή και χρήση των δυνατοτήτων που προσφέρει η τεχνολογική εξέλιξη στο χώρο της θέρμανσης εξασφαλίζει την ποιότητα στην καθημερινότητας μας και στη σχέση μας με το περιβάλλον.